Tiến sĩ Cấn Văn Lực - Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV kiêm Giám đốc Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - tiền tệ Quốc gia và Ủy viên Ủy ban Quốc gia về Hợp tác Kinh tế Thái Bình Dương (VNCPEC) đã có nhiều đề xuất, kiến nghị quan trọng tại buổi Tọa đàm của Thủ tướng Chính phủ với cộng đồng các doanh nghiệp, các Hội, Hiệp hội… về phát triển kinh tế tư nhân.

Tiến sĩ Cấn Văn Lực

Tôi xin nêu 7 vấn đề cũng là 7 đề xuất kiến nghị sau:

Thứ nhất, Nghị quyết số 138 của Thủ tướng Chính phủ, Nghị quyết số 198 của Quốc hội và mới nhất là Nghị quyết số 139 của Thủ tướng Chính phủ đều là những định hướng then chốt, cần được triển khai đồng bộ.

Thứ hai, cần sớm ban hành Nghị định về cơ chế hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp (DN), tiến tới việc áp dụng chính sách nộp thuế phù hợp cho khu vực này, tương xứng với vai trò và đóng góp thực tế. Bởi lẽ, khu vực hộ kinh doanh hiện đang chiếm khoảng 23,5% GDP của Việt Nam.

Thứ ba, cần đẩy nhanh việc sửa đổi một số luật quan trọng, bao gồm Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa, Luật DN và Luật Phá sản, tạo hành lang pháp lý thuận lợi hơn cho sự phát triển của DN Việt Nam. Đồng thời, cần nâng cao vai trò của các Hiệp hội DN, và tiến tới luật hóa hoạt động của Hiệp hội DN – điều đang rất được cộng đồng DN mong đợi.

Tôi được biết hiện nay một số địa phương đang thực hiện sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp quận, huyện, dẫn đến nhiều hội, hiệp hội ở cấp quận, huyện gặp khó khăn trong hoạt động, nhất là tại TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội. Rất mong Thủ tướng Chính phủ sớm chỉ đạo để các địa phương có hướng tháo gỡ phù hợp cho vấn đề này.

Thứ tư, chúng ta cần triển khai hiệu quả các biện pháp hỗ trợ DN và hộ kinh doanh, đặc biệt là trong các lĩnh vực đất đai, KHCN, vốn, nguồn nhân lực, cũng như chuyển đổi theo hướng xanh và bền vững.

Theo đó, tôi kiến nghị hai nhóm giải pháp trọng tâm: Thứ nhất, cần phát triển thị trường tài chính một cách cân bằng hơn, đặc biệt là thị trường trái phiếu DN và thị trường chứng khoán. Rất mong Chính phủ tiếp tục thúc đẩy việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam ngay trong năm nay, đúng theo lộ trình Thủ tướng Chính phủ đã đề ra. Đồng thời, cần sớm thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, với cách làm và mô hình phù hợp, nhằm tạo động lực tăng trưởng mới cho nền kinh tế.

Thứ hai, đề xuất Thủ tướng Chính phủ cho phép thành lập Quỹ bảo lãnh tín dụng ở cấp Trung ương và khởi động lại 28 Quỹ bảo lãnh tín dụng cho DN nhỏ và vừa tại các địa phương. Bên cạnh đó, cần sớm thành lập Quỹ hỗ trợ chuyển đổi xanh, trong đó có cơ chế hỗ trợ lãi suất 2% cho các DN chuyển đổi xanh. Đồng thời, cho phép thúc đẩy mạnh mẽ hơn các quỹ đầu tư mạo hiểm, bởi vì đây mới là kênh vốn chính cho phát triển KHCN và chuyển đổi số, chứ không thể chỉ dựa vào nguồn tín dụng ngân hàng truyền thống trong các lĩnh vực này.

Thứ ba, cần đặt hàng cho các DN tư nhân lớn thực hiện một số chương trình, dự án trọng điểm quốc gia. Việc hỗ trợ cần dựa trên mức độ đóng góp thực tế của DN, chứ không chỉ căn cứ vào quy mô. Đây là cách để phát triển lực lượng DN dân tộc mạnh, đóng vai trò dẫn dắt nền kinh tế.

Điểm thứ năm là hỗ trợ DN tăng cường kết nối một cách thiết thực. Tại Diễn đàn ASEAN vừa qua, một trong bốn trụ cột hợp tác là "kết nối" – vậy thì kết nối bằng cách nào? Tôi đề nghị chúng ta phải đổi mới mạnh mẽ phương thức xúc tiến thương mại và đầu tư hiện nay, hướng tới mô hình xúc tiến có trọng tâm, chủ động, thực chất và hiệu quả.

Đồng thời, cần tăng cường hỗ trợ DN Việt Nam đầu tư ra nước ngoài, vừa để mở rộng không gian phát triển, vừa góp phần nâng tầm vị thế kinh tế đất nước trên trường quốc tế.

Về câu chuyện nợ công, tôi cho rằng, chúng ta đã có những chủ trương rất đúng đắn và cách tiếp cận rất hay. Tuy nhiên, vấn đề ở đây là khâu tổ chức thực hiện cần được cải thiện mạnh mẽ hơn để đảm bảo hiệu quả trên thực tế.

Thứ sáu, cần hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu, thống kê và dữ liệu cho nền kinh tế nói chung và khu vực kinh tế tư nhân nói riêng. Hiện nay, các số liệu và chỉ tiêu vẫn còn thiếu thống nhất, thậm chí mâu thuẫn với nhau giữa các cơ quan. Điều này gây khó khăn lớn trong công tác điều hành, đặc biệt là trong bối cảnh chuyển đổi sang nền kinh tế số, khi dữ liệu chính xác và đồng bộ là điều kiện tiên quyết.

Thứ bảy, tại diễn đàn này có sự hiện diện của rất nhiều DN và hộ kinh doanh – tôi xin nhấn mạnh rằng: Giải pháp quan trọng mà Nghị quyết 68-NQ/TW đề ra chính là xây dựng đội ngũ doanh nhân có năng lực, có văn hóa, tuân thủ pháp luật và hành xử theo chuẩn mực đạo đức kinh doanh. Đây không chỉ là yêu cầu của thời đại, mà còn là đòi hỏi chiến lược mà Đảng và Nhà nước ta đang đặt ra đối với cộng đồng DN trong quá trình phát triển bền vững và hội nhập quốc tế./.