Sáng 31/5 tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và các đồng chí Phó Thủ tướng Chính phủ đã chủ trì cuộc Tọa đàm với các doanh nghiệp (DN), Hiệp hội DN để thực hiện hiệu quả Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân (KTTN). Đại diện các Hiệp hội và DN đã có ý kiến đóng góp, kiến nghị với Chính phủ về những chính sách, nhiệm vụ, giải pháp phát triển KTTN trong giai đoạn tới. Chúng tôi trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.

Ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam

Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân (KTTN) cho thấy những đột phá chưa từng có về quan niệm và tư duy phát triển KTTN. Nghị quyết đã đề ra các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp cụ thể, quyết liệt, tập trung vào những vấn đề cốt lõi để thúc đẩy sự phát triển nhanh và bền vững của khu vực KTTN.

Đáng chú ý, chỉ sau chưa đầy hai tuần (chính xác là 12 ngày), kể từ khi Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị được ban hành, Chính phủ đã nhanh chóng ban hành Nghị quyết 138 về kế hoạch hành động cụ thể. Đồng thời, Quốc hội cũng ban hành Nghị quyết 198 về các cơ chế, chính sách đặc thù nhằm thúc đẩy phát triển KTTN. Đây là một bước tiến chưa từng có, thể hiện sự quyết tâm và đồng bộ của Đảng, Nhà nước trong việc hỗ trợ và phát triển khu vực KTTN.

Công việc trọng tâm hiện nay là thể chế hóa các nghị quyết thành những cơ chế, chính sách cụ thể, có tính khả thi cao trong thực tiễn, nhằm tạo ra những kết quả thiết thực, đúng với mục tiêu đã được xác định.

Chúng tôi nhận thức rõ sứ mệnh, vai trò và trách nhiệm của Hiệp hội trong việc triển khai các nghị quyết của Đảng và Nhà nước, cũng như trong thực tiễn cuộc sống. Cụ thể, Hiệp hội cam kết hợp tác, phối hợp và hỗ trợ các cơ quan Chính phủ, các bộ, ngành trong việc thực thi các chương trình hành động cụ thể, tập trung vào từng nhóm đối tượng doanh nghiệp (DN) nhỏ, vừa, siêu nhỏ, và đặc biệt là thúc đẩy chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang mô hình DN.

Trong Nghị quyết 138 về kế hoạch hành động của Chính phủ và Nghị quyết 198 của Quốc hội về các chính sách đặc thù phát triển KTTN, các yêu cầu, nhiệm vụ và tiến độ xây dựng, hoàn thiện, cũng như thực thi chính sách đã được nêu rõ. Hiệp hội cam kết nghiên cứu kỹ lưỡng các Nghị quyết này để triển khai hiệu quả trên thực tiễn, đóng góp vào sự phát triển bền vững của cộng đồng DN và nền kinh tế quốc gia.

Tôi xin đề xuất một số giải pháp trọng tâm liên quan đến cộng đồng DN nhỏ và vừa, tập trung vào hai nhóm vấn đề chính:

Thứ nhất, Chính phủ cần khẩn trương xây dựng và cụ thể hóa các cơ chế, chính sách phù hợp với từng nhóm đối tượng DN theo quy mô, bao gồm DN nhỏ, DN vừa và nhỏ, DN siêu nhỏ, và đặc biệt là hộ kinh doanh. Các chính sách này cần đảm bảo tính phù hợp, khả thi và hiệu quả trong thực tiễn, tạo điều kiện thuận lợi để các nhóm DN phát triển bền vững.

Thứ hai, Chính phủ cần giao nhiệm vụ cụ thể cho Hiệp hội Doanh nghiệp Nhỏ và vừa Việt Nam, đồng thời định hướng rõ vai trò của Hiệp hội trong việc tham gia phối hợp với các cơ quan nhà nước. Điều này nhằm thúc đẩy sự phát triển nhanh và mạnh mẽ của cộng đồng DN nhỏ và vừa, đặc biệt là trong việc vận động, hỗ trợ chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang mô hình DN.

Để cụ thể hóa các Nghị quyết và thúc đẩy phát triển KTTN, Hiệp hội Doanh nghiệp Nhỏ và Vừa Việt Nam đề xuất một số giải pháp trọng tâm như sau:

Thứ nhất, cần đẩy nhanh quá trình tháo gỡ các rào cản về thủ tục hành chính và thay đổi tư duy quản lý từ cấm đoán sang kiến tạo phát triển, như tinh thần Thủ tướng đã nhấn mạnh. Cụ thể, Chương trình cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh năm 2025 và 2026 cần đặt mục tiêu cụ thể cắt giảm các thủ tục không cần thiết, đảm bảo không phụ thuộc vào địa giới hành chính. Để đánh giá hiệu quả một cách khách quan, minh bạch và độc lập, chúng tôi đề xuất thành lập một đơn vị nghiên cứu và báo cáo kết quả độc lập, bao gồm đại diện từ các cơ quan nhà nước và các Hiệp hội DN.

Thứ hai, cần tập trung hỗ trợ DN nhỏ và vừa tiếp cận các nguồn lực then chốt, bao gồm: Đất đai và mặt bằng sản xuất kinh doanh; Tài chính và tín dụng ưu đãi; Ứng dụng KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Những vấn đề này đã được nêu rõ trong các Nghị quyết của Quốc hội, bao gồm Nghị quyết 198 với ba chương trình hành động cụ thể và Nghị quyết 138 về Kế hoạch hành động của Chính phủ. Các nhiệm vụ cụ thể đã được phân công cho từng bộ, ngành, địa phương, thể hiện sự kịp thời và nỗ lực lớn của Chính phủ.

Các DN tham dự Tọa đàm - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Để tiếp tục hỗ trợ DN nhỏ và vừa, đặc biệt là các hộ kinh doanh, chúng tôi đề xuất một số giải pháp cụ thể:

Thứ nhất, đề nghị Chính phủ nghiên cứu xem xét bãi bỏ, hoặc điều chỉnh Chỉ thị 07/CT-TTg ngày 2/3/2012 liên quan đến các cơ sở sản xuất kinh doanh được cấp phép trước khi hình thành các KCN. Hiện nay, hàng chục nghìn cơ sở sản xuất kinh doanh, đặc biệt là các hộ kinh doanh, đang gặp khó khăn do các quy định liên quan đến Chỉ thị này. Nếu không có giải pháp kịp thời, nhiều cơ sở có nguy cơ phải đóng cửa do không đủ thời gian để chuyển đổi, hoặc đáp ứng các yêu cầu mới. Chúng tôi đề xuất Chính phủ xem xét kéo dài thời gian chuyển tiếp, có thể 1-2 năm, để các hộ kinh doanh có đủ thời gian chuyển đổi dần sang mô hình phù hợp, tránh gián đoạn hoạt động sản xuất kinh doanh. Việc di dời các cơ sở sản xuất kinh doanh vào CCN hoặc KCN, chúng tôi đồng thuận rằng, đây là định hướng đúng đắn trong dài hạn. Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay, cần có lộ trình hợp lý và thời gian chuyển tiếp để hỗ trợ các hộ kinh doanh, đặc biệt là hàng triệu lao động đang phụ thuộc vào các cơ sở này. Các vấn đề liên quan như phòng cháy chữa cháy, môi trường, và các quy định pháp lý khác cần được giải quyết linh hoạt, tạo điều kiện cho các hộ kinh doanh tiếp tục hoạt động trong khi chuẩn bị chuyển đổi.

Về chuyển đổi hộ kinh doanh sang mô hình DN nhỏ và vừa, Hiệp hội hoàn toàn ủng hộ chủ trương này và cam kết đồng hành cùng Chính phủ. Tuy nhiên, để thực hiện hiệu quả, chúng tôi đề xuất Chính phủ xây dựng một gói chính sách hỗ trợ cụ thể, bao gồm:

• Hỗ trợ pháp lý và tư vấn về thủ tục chuyển đổi.

• Ưu đãi về thuế, tín dụng và tiếp cận nguồn lực để khuyến khích chuyển đổi.

• Tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực quản lý cho các hộ kinh doanh.

Chúng tôi tin rằng, với sự quyết tâm của Chính phủ và sự phối hợp chặt chẽ từ các bên liên quan, các giải pháp này sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của cộng đồng DN nhỏ và vừa, đồng thời hỗ trợ hiệu quả quá trình chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang mô hình DN.

Với tâm huyết và mong muốn hỗ trợ chuyển đổi hơn 5 triệu hộ kinh doanh cá thể sang mô hình DN, như tinh thần Thủ tướng đã nhấn mạnh, Hiệp hội Doanh nghiệp Nhỏ và vừa Việt Nam xin đề xuất một số giải pháp cụ thể như sau:

Thứ nhất, để khuyến khích các hộ kinh doanh chuyển đổi thành DN, chúng tôi đề xuất áp dụng chính sách ưu đãi mạnh mẽ, bao gồm:

• Miễn thuế thu nhập DN trong 3 năm đầu sau khi chuyển đổi, nhằm giảm gánh nặng tài chính và tạo động lực cho các hộ kinh doanh.

• Hỗ trợ các chi phí liên quan đến thủ tục thành lập DN, như tư vấn pháp lý và đăng ký kinh doanh.

Thứ hai, để hỗ trợ các hộ kinh doanh quản lý tài chính và tuân thủ quy định thuế theo phương pháp kê khai, chúng tôi đề xuất Nhà nước cung cấp một ứng dụng (app) kế toán miễn phí. Ứng dụng này sẽ giúp các hộ kinh doanh dễ dàng tự kê khai đầu vào, đầu ra và nộp thuế, từ đó giảm tải cho cơ quan thuế trong việc quản lý hơn 5 triệu hộ kinh doanh.

Chúng tôi đã trao đổi với các nhà khoa học và chuyên gia Quốc hội và nhận được sự đồng thuận rằng ứng dụng này sẽ giúp: Đảm bảo tính minh bạch, chính xác trong quản lý thuế mà không gây ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách; Tạo thói quen quản lý tài chính chuyên nghiệp cho các hộ kinh doanh, giúp họ nhận thấy lợi ích của việc chuyển đổi sang mô hình DN (miễn thuế, tiếp cận ưu đãi, và các điều kiện hỗ trợ khác).

Thứ ba, chúng tôi đề xuất Nhà nước triển khai các chương trình đào tạo miễn phí về quản lý DN, kế toán, và chuyển đổi số cho các hộ kinh doanh. Các chương trình này sẽ giúp họ làm quen với mô hình DN, nhận thấy lợi ích của việc chuyển đổi, và tự nguyện thực hiện quá trình này mà không cần áp đặt.

Chúng tôi tin rằng, với các chính sách hỗ trợ cụ thể và lộ trình phù hợp, quá trình chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang DN sẽ diễn ra nhanh chóng, hiệu quả, và mang lại lợi ích thiết thực cho cả cộng đồng DN lẫn nền kinh tế quốc gia.

Đại diện các DN tham dự Tọa đàm - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Hiệp hội Doanh nghiệp Nhỏ và vừa Việt Nam xin trình bày thêm một số kiến nghị cụ thể nhằm hỗ trợ cộng đồng DN nhỏ, vừa và các hộ kinh doanh như sau:

Thứ nhất, đề nghị Chính phủ giao nhiệm vụ trực tiếp bằng văn bản cho Hiệp hội Doanh nghiệp Nhỏ và vừa Việt Nam trong việc tuyên truyền, hỗ trợ, động viên, giúp đỡ và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các hộ kinh doanh. Việc giao nhiệm vụ bằng văn bản sẽ tạo cơ sở pháp lý rõ ràng, giúp Hiệp hội triển khai công việc hiệu quả, tránh các hiểu lầm, hoặc phản ứng không mong muốn từ một số bên liên quan. Nội dung cụ thể của nhiệm vụ có thể được bàn bạc chi tiết sau khi có Quyết định giao nhiệm vụ từ Thủ tướng và Chính phủ.

Thứ hai, đề nghị Chính phủ giao Hiệp hội làm đầu mối triển khai các chương trình đào tạo, tập huấn và hướng dẫn phát triển cho các nhóm đối tượng, bao gồm hộ kinh doanh, DN nhỏ và DN siêu nhỏ. Các chương trình này cần được quy định rõ ràng bằng văn bản để đảm bảo tính thống nhất và hiệu quả thực thi.

Thứ ba, đề nghị Chính phủ cho phép Hiệp hội tham gia vai trò giám sát và phản biện trong quá trình thực thi các chính sách, quy định pháp luật liên quan đến DN nhỏ, vừa và hộ kinh doanh. Cụ thể, Hiệp hội xin được tham gia vào Ban giám sát với tư cách thành viên, sử dụng các chỉ số hiệu quả (KPI) để đánh giá khách quan, minh bạch việc thực hiện các chính sách.

Thứ tư, để giải quyết khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn, đặc biệt là vốn vay với lãi suất thấp, Hiệp hội đề xuất và sẵn sàng nhận nhiệm vụ làm đầu mối xúc tiến thành lập một ngân hàng số dành riêng cho DN nhỏ, vừa và hộ kinh doanh. Với công nghệ định danh số, ngân hàng này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các DN tiếp cận vốn tín chấp, giảm rào cản về thủ tục và lãi suất so với các ngân hàng truyền thống hiện nay.

Chúng tôi tin rằng, với sự chỉ đạo sát sao của Thủ tướng và Chính phủ, cùng sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan, các đề xuất trên sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của cộng đồng DN nhỏ, vừa và hộ kinh doanh, đồng thời hỗ trợ hiệu quả quá trình chuyển đổi sang mô hình DN.

Về hỗ trợ cộng đồng DN nhỏ, vừa và hộ kinh doanh, chúng tôi kiến nghị:

Thứ nhất, về vấn đề lãi suất vốn vay, chúng tôi nhận thấy việc giảm lãi suất so với mức hiện tại của các ngân hàng thương mại là rất cần thiết để hỗ trợ DN nhỏ và vừa. Tuy nhiên, việc này không thể chỉ dựa vào ý chí mà cần phụ thuộc vào điều kiện thị trường và các yếu tố quốc tế. Do đó, chúng tôi đề xuất Chính phủ nghiên cứu các cơ chế hỗ trợ cụ thể, chẳng hạn như chính sách ưu đãi lãi suất, hoặc bảo lãnh tín dụng, để đảm bảo DN nhỏ và vừa có thể tiếp cận nguồn vốn với chi phí thấp hơn, qua đó nâng cao hiệu quả kinh doanh.

Thứ hai, đề nghị Chính phủ cho phép Hiệp hội Doanh nghiệp Nhỏ và Vừa tổ chức các chương trình tôn vinh và trao giải thưởng cho cán bộ, công chức, viên chức, cũng như các cá nhân và DN có đóng góp nổi bật cho sự phát triển của cộng đồng DN nhỏ và vừa. Chương trình này sẽ không phân biệt DN lớn, nhỏ hay siêu nhỏ và sẽ áp dụng cho cả các cán bộ, công chức, viên chức có đóng góp tích cực. Việc tôn vinh có thể được thực hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, nhằm khích lệ tinh thần cống hiến và sáng tạo.

Thứ ba, để tạo điều kiện cho Hiệp hội hoạt động hiệu quả, chúng tôi đề nghị Chính phủ và Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội nghiên cứu hỗ trợ Hiệp hội thuê một trụ sở tại Hà Nội với chi phí ưu đãi. Hiện nay, nhiều địa phương đã hỗ trợ các hiệp hội DN tại địa phương bằng cách cung cấp trụ sở làm việc. Tuy nhiên, ở cấp Trung ương, Hiệp hội vẫn chưa có trụ sở ổn định. Việc hỗ trợ này sẽ giúp Hiệp hội có điều kiện triển khai tốt hơn các nhiệm vụ được giao.

Thứ tư, chúng tôi kính đề nghị Thủ tướng và Chính phủ sớm ban hành các quyết định giao nhiệm vụ cụ thể cho Hiệp hội Doanh nghiệp Nhỏ và Vừa, đồng thời tạo điều kiện về thời gian và nguồn lực để chúng tôi chuẩn bị và triển khai hiệu quả các chương trình hành động. Điều này sẽ giúp Hiệp hội phát huy vai trò cầu nối giữa Chính phủ và cộng đồng DN, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của khu vực DN nhỏ và vừa.

Chúng tôi tin rằng, với sự chỉ đạo sát sao của Thủ tướng và sự hỗ trợ từ các cơ quan liên quan, các đề xuất này sẽ mang lại kết quả thiết thực, góp phần vào sự phát triển mạnh mẽ của cộng đồng DN nhỏ, vừa và hộ kinh doanh./.